Julita Wójcik Blok Mściwoja 4/6, Gdynia

„Najbardziej wykształcony inżynier nie wydobyłby z tak drobnego tworzywa większej wytrzymałości, która wraz z doprowadzoną do maksimum pojemnością sprawiła, że kształt komórki pszczelej stał się punktem wyjścia wielu konstrukcji ludzkich.”

M. Maeterlinck, „Życie pszczół”
Julita Wójcik, Blok Mściwoja 4/6, Gdynia, 2004, obiekt (szydełkowana, krochmalona dratwa i kolorowa włóczka, stolik drewniany)
Depozyt z prywatnej kolekcji, dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Dom ma kształt prostopadłościanu i jest podobny do tysięcy innych budynków składających się na pejzaż większości miast w Polsce. Jest on blokiem rodzinnym artystki - w mieszkaniu numer 9 spędziła ona dzieciństwo i wczesną młodość i jest z nim związana sentymentalnie.

Blok Mściwoja, misternie tkany na szydełku staje się w oczach widza sentymentalną podróżą do babcinego pokoju. Niczym przerysowany dom dla lalek pozwala na intymne zaglądanie do poszczególnych elementów „mrówkowca”. Minimalistyczne, wydziergane na szydełku ogródki przyklatkowe podkreślają tęsknotę za obiecaną zasadą Karty Ateńskiej - jej autorzy byli zgodni, że każdej istocie żyjącej potrzebne są dostępne we właściwych proporcjach „słońce, przestrzenie otwarte i zieleń”. Przez długi czas po wojnie, nawet małe mieszkanie, nie spełniające zasad „jednostki mieszkaniowej” było marzeniem większości małżeństw. Bieżąca, ciepła woda i ogrzewanie niedostępne były w kamienicach czy domkach. Z wielkich założeń zachodnich - dwupoziomowe, stumetrowe apartamenty, ogrody na dachu, baseny - pozostał jedynie równy dostęp do miniaturowej, niezależnej własności. Pomimo mdłego koloru włóczki, odczuwamy sentymentalne ciepło wspólnoty. Na pierwszym piętrze dyrektor, na drugim sprzątaczka, żyli ze sobą całe życie w równych warunkach mieszkaniowych, obserwując przez okna wspólną zabawę swoich dzieci, a później wnuków. Każdy blok jest krótką historią fragmentu cywilizacji, od pięknych idei Le Corbusiera o świetle do masowego stłoczenia w klitkach z ciemnymi kuchniami, zupełnie jak w termitierze.

Julita Wójcik (ur. 1971 r.) – artystka wizualna, performerka, autorka akcji artystycznych. Absolwentka Wydziału Rzeźby ASP w Gdańsku, laureatka licznych stypendiów (m.in. Ministra Kultury, Miasta Gdańska, Fundacji Kultury). Rezydentka w projektach m.in. Art in General (Nowy Jork, 2006), Visegrad Fund (Praga, 2010), Megaprojekt Brazylia IAM (2016). Laureatka Paszportu Polityki (2012). Mieszka i pracuje w Gdańsku, jednak w swojej twórczości niejednokrotnie odnosiła się do przestrzeni i tożsamości innych miast. Do jej ostatnich realizacji należą: Wróżby ekonomiczne (Belo Horizonte, 2016), Akcja w domu posła (Nowy Sącz, 2016), Ekonomiczne epitafia (Gdańsk, 2019).

CSW Kronika

kronika.org.pl | fb.com/CSWkronika
Rynek 26, Bytom

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego